Alert Section

Budd-daliadau Addysg


Prydau Ysgol Am Ddim (eFSM)

Prydau Ysgol am Ddim a Prydau Ysgol am Ddin Cyffredinol i Ddisgyblion Cynradd (UPFSM) deall y gwahaniaeth

Prydau Ysgol Am Ddim Cyffredinol i Ddisgyblion Cynradd (UPFSM) - Mae Llywodraeth Cymru yn anelu at sicrhau fod pob plentyn sy’n mynychu ysgolion cynradd yng Nghymru yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim o dan y cynllun prydau ysgol am ddim cyffredinol mewn ysgolion cynradd (UPFSM) erbyn 2024, waeth beth fo lefel incwm y cartref.  Ni fydd unrhyw ffurflenni i’w llenwi. 

Nid yw derbyn prydau ysgol am ddim o dan y cynllun UPFSM yn golygu bod gan deuluoedd hawl awtomatig i dderbyn budd-daliadau eraill megis grantiau gwisg ysgol

I gael mwy o wybodaeth am UPFSM ewch i:   www.siryfflint.gov.uk/cy/Resident/Schools/Free-School-Meals.aspx 


Prydau Ysgol Am Ddim (eFSM) - Mae rhai teuluoedd sy’n bodloni meini prawf penodol, er enghraifft y rhai ar incwm is neu’n cael budd-daliadau penodol, yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim (e-FSM).  

Ar ôl gwneud cais llwyddiannus am eFSM yna mae teuluoedd yn gymwys i gael budd-daliadau eraill ar gyfer cost hanfodion ysgol megis grantiau gwisg ysgol (GAD). 

Er y bydd UPFSM yn cael ei gyflwyno ym Medi 2022, a bydd grwpiau blwyddyn cymwys yn cael prydau ysgol am ddim, dylai teuluoedd sy’n gymwys ar gyfer eFSM barhau i ddefnyddio’r broses ymgeisio eFSM i sicrhau nad ydynt yn colli unrhyw fudd-daliadau eraill.

Beth yw’r Polisi Prydau Ysgol am Ddim?

Bydd prydau ysgol am ddim (eFSM) yn cael eu darparu i blant y mae eu rhieni yn derbyn: 

  • Cymhorthdal Incwm
  • Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm
  • Cymorth o dan Ran VI o’r Ddeddf Mewnfudo a Lloches 1999
  • Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm
  • Credyd Treth Plant, os nad ydynt yn gymwys ar gyfer Credyd Treth Gwaith ac os nad yw eu hincwm blynyddol yn fwy na £16,190
  • Elfen Warantedig Credyd Pensiwn y Wladwriaeth
  • Credyd Treth Gwaith ychwanegol - y taliad y gall rhywun dderbyn am bedair wythnos ychwanegol unwaith iddynt beidio bod yn gymwys am Gredyd Treth Gwaith neu Gredyd Cynhwysol
  • Credyd Cynhwysol (os yw incwm a enillir yn cael ei gynnwys yn yr asesiad Credyd Cynhwysol mae’n rhaid iddo fod yn llai na £616.66)

Sut ydw i’n gwneud cais?

Mae’n rhaid i chi lenwi ffurflen ar-lein i wneud cais am brydau ysgol am ddim (eFSM).

Os ydych yn Geisiwr Lloches a/neu nad oes gennych unrhyw hawl i arian cyhoeddus, peidiwch â gwneud cais ar-lein.  Yn lle hynny, anfonwch e-bost atom gyda'ch enw, cyfeiriad, dyddiad geni a manylion cyswllt, a byddwn yn cysylltu â chi i'ch helpu i wneud cais.


Cwestiynau Cyffredin

Mae fy mhlentyn yn byw yn Sir y Fflint ond yn mynychu'r ysgol y tu allan i Sir y Fflint.  O ble ydw i'n hawlio Prydau Ysgol am Ddim (eFSM)?

Mae hwn yn faes lle rydym yn derbyn llawer o ymholiadau. Mae ein hamodau grant ar gyfer cyllid Cinio Ysgol Am Ddim (eFSM) yn dweud wrthym mai’r Cyngor sy’n gyfrifol am yr ysgol y mae’r plentyn yn ei mynychu yw lle dylai’r rhiant hawlio.

Er enghraifft, os yw plentyn yn byw yng Ngronant (Sir y Fflint) ond yn mynychu ysgol ym Mhrestatyn (Sir Ddinbych), cyfrifoldeb Cyngor Sir Ddinbych fyddai cyllid Prydau Ysgol am Ddim (eFSM) felly mae'n rhaid i'r rhiant wneud cais i Sir Ddinbych. Mae hyn yn union yr un fath ar gyfer grant gwisg ysgol (PDG).

Fodd bynnag, os yw plentyn yn byw yn Sir y Fflint ond yn mynychu ysgol mewn sir gyfagos yn Lloegr (fel Caer), yna mae gennym amodau arbennig gan Lywodraeth Cymru a gyflwynwyd ym mis Awst 2022 sy’n caniatáu inni asesu achosion o’r fath. 

Sylwch, gan fod y newid hwn wedi’i wneud ym mis Awst 2022, mae Llywodraeth Cymru wedi dweud wrthym na allwn wrthdroi gwrthodiadau am y rheswm hwn o flynyddoedd blaenorol. Byddem felly yn gwerthfawrogi dealltwriaeth rhieni yn hyn o beth ac yn ymatal rhag gofyn i ni wrthdroi penderfyniadau blaenorol.


Dylwn fod wedi gwneud cais yn gynharach ac wedi colli allan ar daliadau am wyliau o ganlyniad.  Os byddaf yn gwneud cais nawr, a ellir ei ôl-ddyddio?

Yn anffodus ddim.  Mae'r polisi sy'n llywodraethu Prydau Ysgol am Ddim (eFSM) yn datgan yn benodol na chaniateir ôl-ddyddio. 

Rydym yn aml yn derbyn ymholiadau a chwynion yn y maes hwn ond yn gresynu nad oes gennym ddisgresiwn i ddyfarnu ôl-ddyddio.


Rwy'n ofalwr maeth, a allaf hawlio Prydau Ysgol am Ddim (eFSM) i'r plentyn rwy'n ei faethu?

Ydw – Dilynwch y ddolen ar waelod y dudalen.

Pan fyddwch yn llenwi'r ffurflen ar-lein, mae dewis incwm ar gyfer 'Lwfans Maeth'.


Mae fy mhlentyn wedi'i gofrestru gydag ysgol yn Sir y Fflint ond nid yw'n mynychu'r ysgol am reswm penodol, megis materion iechyd, anabledd, gwaharddiad ac ati. A allaf gael fy nhalu am eFSM yn lle hynny?

Na – mae eFSM yn ymwneud â darparu pryd o fwyd i blentyn ac mae hyn yn rhywbeth y mae Llywodraeth Cymru (LlC) yn gadarn iawn yn ei gylch.

Mae’n bosibl y byddwn yn gallu gwneud newidiadau i ddarpariaethau prydau, megis sicrhau bod pecyn bwyd ar gael y gall y rhiant ei gasglu, ond mae hyn mewn amgylchiadau eithriadol.

Cysylltwch â ni os hoffech ragor o wybodaeth am hyn.


Mae gen i blentyn neu blentyn arall sy'n dechrau yn yr ysgol ym mis Medi.  A fyddant yn cael prydau ysgol am ddim yn awtomatig?

Os yw eich plentyn yn dechrau'r dosbarth derbyn ym mis Medi, bydd yn gymwys yn awtomatig ar gyfer y Prydau Ysgol Gynradd Am Ddim Newydd, Cyffredinol.

Fodd bynnag, os yw'r rhiant yn derbyn incwm penodol (gweler y pwyntiau bwled isod), rhaid iddynt barhau i wneud cais am Brydau Ysgol am Ddim (eFSM). Y rheswm am hyn yw na fyddant yn gallu cael gafael ar gyllid arall, fel grant gwisg ysgol. 

Mae gennym fwy o wybodaeth am hyn yma.


Pam bod hawlio prydau ysgol am ddim (eFSM) yn bwysig?

Os ydych chi’n gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim (eFSM) mae’n bwysig iawn i ysgol eich plentyn eich bod chi’n hawlio hynny. Gall yr ysgol dderbyn cyllid ar gyfer plant sy’n derbyn prydau ysgol am ddim (eFSM), cyllid a fydd yn eu cynorthwyo i ddarparu rhaglenni cefnogi wedi eu targedu a phrynu offer ac adnoddau ac ati.

Os yw’n well gan eich plentyn dderbyn pecyn bwyd neu wneud trefniadau cinio eraill, mae’n dal yn bwysig eich bod chi’n cofrestru ar gyfer prydau ysgol am ddim (eFSM) er mwyn i’ch ysgol hawlio’r cyllid.

Os oes gennych chi unrhyw gwestiwn anfonwch e-bost at: FreeSchoolMeals@flintshire.gov.uk 

Grant Hanfodion Ysgol

Grant Hanfodion Ysgol – Blwyddyn Academaidd 24/25

Cyn i chi gyflwyno cais am Grant Hanfodion Ysgol - Blwyddyn Academaidd 24/25, darllenwch y canllawiau isod oherwydd efallai na fydd angen i chi gyflwyno cais eleni.

  • A yw eich plant yn cael Prydau Ysgol am Ddim?
  • A yw eich plant ym Mlwyddyn 1 neu’n hŷn ym mlwyddyn academaidd 24/25? (02/09/24 – 21/07/25)
  • Gawsoch chi Grant Hanfodion Ysgol (sef yr hen Grant Gwisg Ysgol) rhwng 1 Gorffennaf 2023 a 31 Mai 2024?

Os mai ateb cadarnhaol ydych chi wedi’i roi i BOB un o’r cwestiynau uchod, nid oes angen i chi ymgeisio am Grant Hanfodion Ysgol eleni, gan y bydd y taliadau’n cael eu gwneud yn awtomatig erbyn 30ain Gorffennaf 2024.

Os na fyddwch wedi cael y taliad erbyn 30ain Gorffennaf 2024, anfonwch e-bost at freeschoolmeals@flintshire.gov.uk i ddweud nad yw’r taliad wedi cyrraedd.

Ar gyfer ceisiadau newydd, byddwn yn blaenoriaethu Derbyn a Blwyddyn 7.

Rydym wedi llunio rhai cwestiynau cyffredin (FAQ’s) isod. 

Darllenwch y rhain yn ofalus cyn gwneud cais.

Gallwch wneud cais am Grant Hanfodion Ysgol ar gyfer plant sy’n cychwyn yn y blynyddoedd canlynol ym mis Medi 2024:

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 & 11

Gall plant sy'n derbyn gofal (gofal maeth) fod yn gymwys mewn unrhyw flwyddyn academaidd. 

Er mwyn bod yn gymwys i wneud cais, rhaid i rieni eisoes fod yn derbyn, neu’n gwneud cais am Brydau Ysgol am Ddim (eFSM) yn seiliedig ar yr incwm canlynol;

  • Cymhorthdal Incwm
  • Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm,
  • Cymorth o dan Ran VI o’r Ddeddf Mewnfudo a Lloches 1999,
  • Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm, 
  • Credyd Treth Plant,
  • os nad ydynt yn gymwys ar gyfer Credyd Treth Gwaith ac os nad yw eu hincwm blynyddol yn fwy na £16,190, 
  • Elfen Warantedig Credyd Pensiwn y Wladwriaeth,
  • Credyd Treth Gwaith ychwanegol- y taliad y gall rhywun dderbyn am bedair wythnos ychwanegol unwaith iddynt beidio bod yn gymwys am Gredyd Treth Gwaith neu Gredyd Cynhwysol. 
  • Credyd Cynhwysol (os yw incwm a enillir yn cael ei gynnwys yn yr asesiad Credyd Cynhwysol mae’n rhaid iddo fod yn llai na £616.66)

Mae’r cyllid hefyd ar gael ar gyfer holl blant sy'n derbyn gofal (Gofal Maeth) sydd o oedran ysgol gorfodol a disgyblion heb gyllid cyhoeddus yn agored iddynt.

Os oes gennych ymholiadau, anfonwch e-bost at: FreeSchoolMeals@flintshire.gov.uk

Mae’n rhaid i chi lenwi ffurflen ar-lein i wneud cais am grantiau hanfodion ysgol am ddim.

Os ydych yn Geisiwr Lloches a/neu nad oes gennych unrhyw hawl i arian cyhoeddus, peidiwch â gwneud cais ar-lein. Yn lle hynny, anfonwch e-bost atom gyda'ch enw, cyfeiriad, dyddiad geni a manylion cyswllt, a byddwn yn cysylltu â chi i'ch helpu i wneud cais.


Cwestiynau Cyffredin

Pam fod yn rhaid i mi wneud cais? Oni allwch chi ddim ond talu i mi am fy mhlant sy'n gymwys?

Na - Ariennir y grantiau a weinyddwn gan LlC ac mae amodau ein grantiau yn cadarnhau bod yn rhaid i ni dderbyn cais gan y rhiant.

Rhaid i ni hefyd gadw'r rhain at ddibenion archwilio a phrofi ein bod yn talu dim ond am blant y mae eu rhieni'n cwrdd â'r meini prawf cymhwysedd.

Mae angen i ni hefyd allu cael manylion cyfrif banc rhieni, i'n galluogi i dalu'r arian grant iddynt.

Ni allwn wneud hyn heb ffurflen gais.


Mae angen mwy o wybodaeth arnaf neu mae angen i mi wirio a wyf wedi hawlio o'r blaen.

Byddem yn gofyn yn garedig i rieni anfon e-bost atom yn FreeSchoolMeals@flintshire.gov.uk i ddarganfod. Ein nod yw ymateb i e-byst o fewn 48 awr.


Faint o arian fydda i'n gael?

Pob blwyddyn gymhwyso ac eithrio blwyddyn 7 = £125.00

Blwyddyn 7 = £200


Pam na allaf hawlio am 6ed ffurflen (blynyddoedd 12 &13)?

Gan fod y blynyddoedd hyn yn ychwanegol at flynyddoedd gorfodol o addysg, nid yw'n cael ei ariannu gan LlC.


Mae fy mhlentyn yn derbyn y Prydau Ysgol am Ddim i holl blant Ysgolion Cynradd (UPFSM). Ydi hyn yn golygu fy mod i’n gymwys am Grant Hanfodion Ysgol?

Na – Mae gennym dudalen we sy'n egluro pam yn fanwl, edrychwch ar bwynt bwled 2 ar y ddolen ganlynol:


Mae'n ymddangos bod Grant Gwisgoedd yn cael ei alw'n ychydig o bethau, megis PDG (Grant Amddifadedd Disgyblion) a hanfodion ysgolion. Pam mae hyn?

Y term swyddogol defnydd y llywodraeth a'r Cyngor yw PDG ond mae rhieni'n tueddu i'w adnabod fel grant unffurf, a dyna pam rydyn ni'n ei alw'n hyn ar ein gwefan a'n ffurflen gais. 

Efallai eich bod wedi gweld y term 'hanfodion ysgolion' yn fwy diweddar ac mae hyn wedi dod gan Lywodraeth Cymru (LlC). 

Mae'n debyg y bydd y term grant gwisg ysgol yn cael ei ail-frandio fel hanfodion ysgol yn y dyfodol.

Cyllid Myfyrwyr

Cyllid Myfyrwyr Cymru nawr yn prosesu pob cais

Mae Cyllid Myfyrwyr Cymru, sydd wedi ei leoli yng Nghyffordd Llandudno, nawr yn gyfrifol am brosesu, asesu a thalu cyllid i fyfyrwyr ar gyfer pob cais.

Am fanylion ar sut i ymgeisio am gyllid i fyfyrwyr, trowch at Cyllid Myfyrwyr Cymru.

Os oes gennych ymholiad am eich cyfrif cyllid i fyfyrwyr, dylech nawr gysylltu â Chyllid Myfyrwyr Cymru ar 0300 200 4050.

Gall Cyllid Myfyrwyr Cymru tudalennau Facebook a Twitter CMC hefyd ddarparu gwybodaeth a diweddariadau rheolaidd.

 Tripiau Ysgol

Efallai y bydd gennych hawl i rywfaint o gefnogaeth ariannol tuag at gost trip ysgol preswyl eich plentyn. Cysylltwch ag ysgol eich plentyn neu edrychwch ar wefan yr ysgol am fanylion pellach.

Grant cynhaliaeth addysg chweched dosbarth

Mae Lwfansau Cynhaliaeth Addysg yn rhoi cymorth ariannol, ar sail incwm, i bobl ifanc 16 - 19 oed sy'n dal mewn addysg llawn amser.

Gweinyddir y budd-dal gan Lywodraeth Cynulliad Cymru.

I gael y wybodaeth ddiweddaraf, gan gynnwys sut i wneud cais, edrychwch ar:

Cyllid Myfyrwyr Cymru neu ffoniwch yr ysgol uwchradd neu'r coleg perthnasol.