Bob blwyddyn, mae’n rhaid i bob cyngor ar hyd a lled y DU osod cyllideb sy’n mantoli’r hyn y maent yn bwriadu ei wario yn erbyn yr arian y maent yn ei dderbyn i ddarparu gwasanaethau.
Mae Cyngor Sir y Fflint yn yr 19 safle allan o’r 22 gyngor yng Nghymru o ran yr arian y mae’n ei ei gael y pen i ddarparu gwasanaethau - £169.00 y pen yn llai na chyfartaledd Cymru. Pe byddem yn cael cyfartaledd Cymru, yn seiliedig ar setliad dros dro Llywodraeth Cymru, byddem yn derbyn tua £26.3 miliwn yn fwy.
Ers 2008 mae Cyngor Sir y Fflint wedi gorfod torri £125 miliwn ar ei wariant. Mae wedi mynd yn fwy a mwy anodd bob blwyddyn i fantoli’r gyllideb, a mantoli’r gyllideb ar gyfer 2025/26 fu’r dasg anoddaf eto.
Yn yr un modd ag aelwydydd unigol, mae’r Cyngor yn teimlo effeithiau prisiau cynyddol ac ar ôl 15 mlynedd o ostyngiadau mewn cyllid a gorfod torri gwariant, ychydig iawn o gyfleoedd sydd ar ôl i wneud pethau’n wahanol er mwyn arbed arian.
Ym mis Rhagfyr 2024, roedd disgwyl bwlch o £47.5 miliwn yn ein cyllideb.
O ganlyniad i fwy o gyllid gan Lywodraeth y DU, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru gyllid ychwanegol ar gyfer cynghorau Cymru. Roedd yr arian ychwanegol hwn, wrth ei ychwanegu at y gostyngiadau gwario roedd y Cyngor eisoes wedi’u pennu, yn gostwng ein bwlch i £18 miliwn.
Er bod croeso i’r cyllid ychwanegol hwn, roedd cau bwlch o £18 miliwn oedd yn weddill yn her fawr iawn ac nid oedd gennym unrhyw ddewis ond gwneud penderfyniadau anodd iawn ynghylch ble ddylem gwtogi ein gwariant.
Awdurdod Unedol | 2024-25 AEF* Terfynol (£m) | 2025-26 AEF* Dros Dro (£m) | Gwahaniaeth canrannol (yr uchaf I'r isaf) | Newid (£000) | Safle |
Casnewydd |
311,915 |
329,322 |
5.60% |
17,408 |
1 |
Caerdydd |
640,911 |
674,886 |
5.30% |
33,975 |
2 |
Merthyr Tudful |
126,901 |
133,144 |
4.90% |
6,243 |
3 |
Blaenau Gwent |
147,468 |
154,534 |
4.80% |
7,066 |
4 |
Abertawe |
446,796 |
468,409 |
4.80% |
21,613 |
5 |
Torfaen |
183,439 |
192,216 |
4.80% |
8,777 |
6 |
Rhondda Cynon Taf |
497,404 |
521,329 |
4.80% |
23,925 |
7 |
Ddinbych |
205,729 |
215,251 |
4.60% |
9,522 |
8 |
Siriol Caerffili |
357,689 |
373,900 |
4.50% |
16,210 |
9 |
Castell-nedd Port Talbot |
293,059 |
306,177 |
4.50% |
13,118 |
10 |
Wrecsam |
239,206 |
249,508 |
4.40% |
10,302 |
11 |
Gaerfyrddin |
360,749 |
375,692 |
4.10% |
14,943 |
12 |
Pen-y-bont ar Ogwr |
266,326 |
276,528 |
3.80% |
10,201 |
13 |
Gwynedd |
239,296 |
248,390 |
3.80% |
9,093 |
14 |
Ceredigion |
138,945 |
144,225 |
3.80% |
5,280 |
Ynys Môn |
130,907 |
135,881 |
3.80% |
4,974 |
Conwy |
210,992 |
219,010 |
3.80% |
8,018 |
Powys |
242,255 |
251,461 |
3.80% |
9,206 |
Sir Penfro |
224,985 |
233,534 |
3.80% |
8,549 |
Sir y Fflint |
265,881 |
275,984 |
3.80% |
10,103 |
Bro Morgannwg |
216,231 |
224,448 |
3.80% |
8,217 |
Sir Fynwy |
130,297 |
135,248 |
3.80% |
4,951 |
Cyfanswm awdurdodau unedol |
5,877,383 |
6,139,078 |
4.5% |
|
|
*Cyllid Allanol Cyfun
Awdurdod Unedol | Canran Cynnydd Treth y Cyngor (yr uchaf I'r isaf) | Safle |
Sir y Fflint |
9.50% |
1 |
Wrecsam |
9.50% |
Ceredigion |
9.30% |
2 |
Sir Penfro |
9.30% |
Conwy |
8.95% |
3 |
Gaerfyrddin |
8.90% |
4 |
Powys |
8.90% |
Gwynedd |
8.66% |
5 |
Ynys Môn |
8.50% |
6 |
Siriol Caerffili |
7.90% |
7 |
Sir Fynwy |
7.80% |
8 |
Castell-nedd Port Talbot |
7.00% |
9 |
Bro Morgannwg |
6.90% |
10 |
Casnewydd |
6.70% |
11 |
Ddinbych |
6.00% |
12 |
Abertawe |
5.95% |
13 |
Merthyr Tudful |
5.50% |
14 |
Caerdydd |
4.95% |
15 |
Blaenau Gwent |
4.95% |
Torfaen |
4.95% |
Rhondda Cynon Taf |
4.70% |
16 |
Pen-y-bont ar Ogwr |
4.50% |
17 |
Heb gyllid ychwanegol gan y Llywodraeth, nid oes gan y Cyngor unrhyw ddewis ond cynyddu ei gyfran o Dreth y Cyngor 9.5% . 8.93% i dalu am wasanaethau’r Cyngor a 0.57% ar gyfer y cynnydd mewn cyfraniadau i Wasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru a Gwasanaeth Crwneriaid Gogledd Ddwyrain Cymru.
Mae gwybodaeth fwy manwl am yr heriau ariannol sy’n wynebu’r Cyngor a gosod y gyllideb ar gyfer 2025/26 i’w gweld yn Y gyllideb a gwasanaethau lleol.