Mae’n ymdrech genedlaethol i gydnabod a hyrwyddo pwysigrwydd chwarae ym mywydau plant a chreu amgylcheddau sy’n cefnogi ac yn annog chwarae mewn ffurfiau amrywiol. Dyma drosolwg o’r rhaglen Cyfleoedd Digonol i Chwarae yng Nghymru a Sir y Fflint:

Elfennau Allweddol Cyfleoedd Chwarae Digonol yng Nghymru

Y Fframwaith Cyfreithiol: Mae Llywodraeth Cymru wedi cynnwys yr hawl i chwarae mewn deddfwriaeth. Mae Mesur Plant a Theuluoedd (Cymru) 2010 yn gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i asesu a sicrhau cyfleoedd chwarae digonol i blant yn eu hardaloedd.

Cyfrifoldeb yr Awdurdod Lleol: Mae’r Awdurdodau Lleol yng Nghymru yn gyfrifol am weithredu’r rhaglen Cyfleoedd Chwarae Digonol o fewn eu cymunedau. Hefyd mae gofyn iddynt gynnal asesiadau chwarae, datblygu strategaethau chwarae a chydweithio gyda phartneriaid i sicrhau fod cyfleoedd i chwarae ar gael.

Asesiadau Chwarae: Mae Awdurdodau Lleol yn asesu anghenion chwarae a’r hyn mae plant yn ffafrio yn eu cymunedau’n rheolaidd. Mae’r asesiadau hyn yn nodi bylchau mewn darpariaeth chwarae ac yn llywio strategaethau lleol i gynyddu cyfleoedd chwarae.

Strategaethau Chwarae: Mae Awdurdodau Lleol yn datblygu strategaethau chwarae sy’n amlinellu sut y byddant yn bodloni anghenion chwarae plant yn eu hardaloedd. Mae’r strategaethau hyn yn cwmpasu ystod o gamau gweithredu, gan gynnwys creu mannau chwarae, cefnogi gwaith chwarae a chydweithio gydag ysgolion a chymunedau.

Ymgysylltu â'r Gymuned: Mae Cyfleoedd Chwarae Digonol yn ymwneud ag ymgysylltu gyda phlant, teuluoedd a chymunedau i ddeall eu blaenoriaethau o ran chwarae ac i greu mannau chwarae a phrofiadau sy’n ymateb i’w hanghenion.

Datblygu Gwaith Chwarae: Mae gwaith chwarae, sef yr arfer o gefnogi chwarae plant mewn dull a arweinir gan y plentyn a sy’n canolbwyntio ar eu lles, yn elfen allweddol o Gyfleoedd Chwarae Digonol. Mae hyfforddiant a chefnogaeth ar gyfer gweithwyr chwarae yn cyfrannu at greu profiadau chwarae o ansawdd

Manteision ac Amcanion

Lles y Plentyn: Mae Cyfleoedd Chwarae Digonol yn cydnabod fod chwarae yn hanfodol ar gyfer datblygiad corfforol, emosiynol, cymdeithasol a gwybyddol plant. Mae’n cyfrannu at eu lles a’u hapusrwydd cyffredinol.

Cyfranogiad y Plentyn: Mae’r fenter yn galluogi plant i gymryd rhan mewn penderfyniadau sy’n effeithio ar eu cyfleoedd i chwarae, gan sicrhau fod eu lleisiau’n cael eu clywed a’u parchu.

Datblygu Cymuned: Mae mannau chwarae a digwyddiadau chwarae yn meithrin synnwyr o gymuned, gan annog rhyngweithio rhwng teuluoedd, cymdogion a sefydliadau lleol.

Cynwysoldeb: Mae Cyfleoedd Chwarae Digonol yn canolbwyntio ar sicrhau fod pob plentyn, gan gynnwys y rhai hynny gydag anabledd ac o gefndiroedd amrywiol, yn cael cyfle cyfartal i gyfleoedd chwarae.

Gweithgarwch Corfforol: Mae chwarae egnïol yn cyfrannu at ffitrwydd corfforol plant ac yn helpu i fynd i’r afael â phryderon ynglŷn â ffyrdd o fyw sy’n cynnwys diffyg ymarfer corff.

Heriau a Chynnydd

Gall gweithredu Cyfleoedd Chwarae Digonol wynebu heriau fel sicrhau cyllid ar gyfer mannau chwarae, mynd i’r afael â phroblemau diogelwch a sicrhau cydbwysedd rhwng chwarae strwythuredig a chwarae anstrwythuredig. Fodd bynnag, mae’r fenter wedi gwneud cynnydd sylweddol mewn codi ymwybyddiaeth ynglŷn â phwysigrwydd chwarae a’i integreiddio i bolisïau ac arferion Cyngor Sir y Fflint.

Mae Cyfleoedd Chwarae Digonol yng Nghymru yn fenter ddeinamig sy’n cydnabod gwerth cynhenid chwarae ym mywydau plant. Mae’n ymwneud â chydweithio rhwng y llywodraeth, awdurdodau lleol, cymunedau a’r plant eu hunain i greu amgylcheddau sy’n cefnogi chwarae gan feithrin lles, datblygiad a hapusrwydd plant.

Lawrlwythwch ein Hasesiad Cyfleoedd Chwarae Digonol 2022